Blog
Prognozowanie

Czy duża zmienność zawsze oznacza trudniejsze prognozowanie?

Zasadniczo produkty charakteryzujące się wysokim (>1) współczynnikiem zmienności (czyli dla obeznanych z tematem CV 😉) znacząco trudniej jest prognozować. Czy jednak zawsze? Poniżej case pokazujący, że jak od każdej reguły, tak i od tej są wyjątki.

Artykuł ten został zainspirowany case’m firmy Energizer (znanej wszystkim z produkcji baterii) i segmentacji produktów na ABC oraz XYZ*. Jednak firma Energizer w Stanach Zjednoczonych to nie tylko baterie, ale także produkcja części dla branży motoryzacyjnej. Mamy tutaj podział na ABC wyrobów gotowych na podstawie wolumenu. Oczywiście podziału tego można jeszcze dokonać na podstawie wartości sprzedaży (czyli wolumen x cena). Jednym z nich mogłaby być wielkość marży jednostkowej lub masa marży całkowitej (marża x wolumen). Na drugiej osi mamy podział na XYZ z perspektywy wskaźnika CV (coefficience of variation, czyli współczynnik zmienności). By była jasność i zrozumienie CV = odchylenie standardowe dzielone przez średnią wartość analizowanego zakresu danych. Generalna zasada mówi, że CV < 1 oznacza mniejszą zmienność, a CV > 1 to duża zmienność. Czemu ma to służyć – otóż produkty charakteryzujące się wysokim (>1) współczynnikiem zmienności znacząco trudniej jest prognozować i wówczas – może warto zmienić środowisko produkcyjne dla tych indeksów z MTS na MTO i… (na ten moment pozostawię niedomówienie 😉, ale oczekujcie kolejnego artykułu).

Przypatrzmy się kilku przykładom: mamy 3 produkty: produkt A ma CV = 12,9%, produkt B z kolei CV jest równe 81,1%, a dla produktu C - 129,4%. Wniosek prosty – produkt A ma bardzo niewielką zmienność, B – trochę większą, ale nadal poniżej 1, a C – niestety tutaj z prognozowaniem tego produktu będzie ciężko. Tak? No… nie. Popatrzmy na dane:

 

Dla tych, którym sama tabela z danymi nie wystarcza – wykresy:

To oczywiste, że produkt A jest bardzo stabilny i ma tylko niewielkie odchylenia. Na wykresie produktu B widać znacząco większe górki i doliny. A teraz niespodzianka:

Produkt C jest produktem sezonowym! Czy będzie kłopot by go zaprognozować? Pewnie nie! Ale przecież CV… No i na to musimy uważać!

Autor: Konrad Grondek, MPM Productivity Management

*case zaprezentowany  na konferencji Institute of Business Forecasting and Planning w Amsterdamie w listopadzie 2024r.